Dobór klap oddymiających do kubatury biurowca...

Odpowiednio dobrane klapy oddymiające są jednym z kluczowych elementów skutecznego systemu ochrony przeciwpożarowej w budynkach biurowych. Ich prawidłowe zaprojektowanie oraz dostosowanie do kubatury obiektu decyduje o sprawności systemu oddymiania, wpływa na bezpieczeństwo użytkowników i ułatwia ewakuację w sytuacji zagrożenia pożarowego.
W poniższym artykule przedstawiamy, jak dobrać klapy oddymiające do kubatury biurowca, na co zwrócić uwagę w projektowaniu systemu oraz jakie przepisy i normy należy uwzględnić.

Czym są klapy oddymiające i dlaczego są tak ważne?

Klapy oddymiające to urządzenia montowane zwykle w dachach lub górnych partiach ścian, których zadaniem jest szybkie odprowadzenie dymu i gorących gazów powstających podczas pożaru. Otwierają się automatycznie po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożaru (SSP) lub ręcznie z przycisku oddymiania.
Dzięki nim możliwe jest:
- utrzymanie przejezdnych i wolnych od dymu dróg ewakuacyjnych,
- zmniejszenie temperatury w strefie objętej pożarem,
- poprawa widoczności dla osób ewakuujących się i służb ratowniczych.

Kluczowy parametr: kubatura biurowca
Dobór odpowiedniego systemu oddymiania, a zwłaszcza powierzchni czynnej oddymiania (Aa), powinien być uzależniony od kubatury przestrzeni, którą należy chronić. Zgodnie z normą PN-EN 12101-2, to właśnie kubatura i powierzchnia kondygnacji mają bezpośredni wpływ na ilość i wielkość klap oddymiających.
W praktyce:
- im większa kubatura pomieszczenia, tym większa musi być łączna powierzchnia klap oddymiających,
- standardowo przyjmuje się 1 m² powierzchni oddymiającej na każde 200–250 m² powierzchni użytkowej (wartości te mogą się różnić w zależności od projektu i klasy budynku),
- należy zapewnić również odpowiedni dopływ powietrza kompensacyjnego, np. przez klapy napowietrzające lub specjalne drzwi.

Praktyczne wskazówki przy doborze klap oddymiających

1. Dokładne obliczenie powierzchni czynnej oddymiania (Aa)
Uwzględnij warunki aerodynamiczne i straty wynikające z montażu oraz kąta otwarcia klapy. W dokumentacji producentów znajdziesz współczynniki aerodynamiczne (Cv), które należy zastosować.
2. Ustal optymalną lokalizację klap
Montuj klapy jak najbliżej miejsc gromadzenia się dymu – zwykle w najwyższych punktach strefy pożarowej. Unikaj zasłonięcia klap elementami konstrukcyjnymi dachu.
3. Zadbaj o dopływ powietrza uzupełniającego
Klapy oddymiające muszą współpracować z napowietrzaniem, aby uzyskać efekt komina dymowego. Dobrą praktyką jest stosowanie klap napowietrzających na niższych kondygnacjach lub w strefie wejściowej.
4. Dopasuj napęd otwierania do potrzeb
W biurowcach najczęściej stosuje się napędy pneumatyczne, elektryczne lub sprężynowe. System powinien umożliwiać testowanie i ponowne zamknięcie po zakończonej akcji.
5. Uwzględnij podział na strefy pożarowe
Jeżeli biurowiec podzielony jest na kilka stref pożarowych, każda z nich musi mieć własny system oddymiania z niezależnym sterowaniem.
6. Zgodność z obowiązującymi przepisami i normami
Pamiętaj o wymogach określonych w:
- Warunkach Technicznych (WT 2022),
- PN-B-02877-4 (Wentylacja pożarowa),
- PN-EN 12101-2:2017 (Klapy dymowe),
- przepisach lokalnych i wymaganiach rzeczoznawców ppoż.

Błędy, których warto unikać

- Zbyt mała liczba klap oddymiających – powoduje niewystarczające odprowadzenie dymu.
- Brak powietrza napowietrzającego – może prowadzić do cofania dymu w kierunku ewakuujących się osób.
- Nieprawidłowy montaż klap – np. pod zadaszeniami lub w strefach zacienionych.
- Brak integracji z SSP – uniemożliwia automatyczne zadziałanie klap w razie pożaru.
- Rola nowoczesnych systemów zarządzania, np. SafetyWay
- Zaawansowane systemy zarządzania bezpieczeństwem, takie jak SafetyWay, pozwalają na centralne sterowanie klapami oddymiającymi i napowietrzającymi, a także ich integrację z czujkami dymu, systemem SSP, centralą BMS oraz innymi urządzeniami automatyki budynkowej.

Dzięki temu możliwe jest:
- szybkie uruchomienie scenariusza pożarowego,
- testowanie klap i monitorowanie ich stanu w czasie rzeczywistym,
- dokładna analiza działania systemu po każdym zdarzeniu.

Dobór klap oddymiających do kubatury biurowca to nie tylko kwestia przepisów – to realna odpowiedzialność za bezpieczeństwo ludzi i mienia. Należy precyzyjnie obliczyć wymaganą powierzchnię oddymiania, uwzględnić odpowiedni napływ powietrza oraz zapewnić prawidłową lokalizację klap. Inwestycja w przemyślany i profesjonalnie zaprojektowany system oddymiania, najlepiej zintegrowany z nowoczesną automatyką, jak SafetyWay, zwiększa skuteczność działań ratowniczych i podnosi poziom bezpieczeństwa obiektu.