Drzwi przeciwpożarowe – zużycie, uszkodzenia...

Drzwi przeciwpożarowe są jednym z kluczowych elementów pasywnej ochrony przeciwpożarowej w budynkach. Ich zadaniem jest powstrzymanie rozprzestrzeniania się ognia i dymu, zapewnienie bezpiecznych warunków ewakuacji oraz ochrona ludzi i mienia do momentu interwencji służb ratunkowych. Choć ich konstrukcja jest dostosowana do pracy w ekstremalnych warunkach, z biegiem lat drzwi te mogą ulegać naturalnemu zużyciu oraz uszkodzeniom mechanicznym, co znacząco obniża ich skuteczność.

Rola drzwi przeciwpożarowych w ochronie biernej

Drzwi przeciwpożarowe stanowią element tzw. biernej (pasywnej) ochrony przeciwpożarowej, której celem jest ograniczenie skutków pożaru poprzez odpowiednią konstrukcję budynku i zastosowanie materiałów o określonej odporności ogniowej. Drzwi te, w zależności od klasy odporności (np. EI30, EI60, EI120), są w stanie zatrzymać rozprzestrzenianie się ognia i dymu przez określony czas, co umożliwia ewakuację osób oraz chroni drogi ucieczki i strefy pożarowe.
Ich poprawne działanie zależy nie tylko od prawidłowego montażu, ale również od regularnych przeglądów i właściwego utrzymania. Nawet niewielkie uszkodzenia mogą znacząco obniżyć ich skuteczność w sytuacji zagrożenia.

Typowe przyczyny zużycia i uszkodzeń drzwi przeciwpożarowych

Z biegiem czasu i w wyniku codziennej eksploatacji, drzwi przeciwpożarowe narażone są na różnorodne czynniki, które wpływają na ich stan techniczny. Do najczęstszych przyczyn uszkodzeń należą:
- Częsta eksploatacja – intensywne użytkowanie, zwłaszcza w budynkach użyteczności publicznej, prowadzi do zużycia zawiasów, samozamykaczy oraz elementów zamków.
- Uszkodzenia mechaniczne – przypadkowe uderzenia wózkami, meblami czy sprzętem mogą powodować deformacje skrzydeł lub ościeżnic.
- Niewłaściwe użytkowanie – np. blokowanie drzwi w pozycji otwartej, demontaż samozamykaczy, czy stosowanie klinów.
- Korozja i działanie wilgoci – szczególnie w przypadku drzwi stalowych narażonych na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych lub w pomieszczeniach o dużej wilgotności.
- Nieszczelności uszczelek – starzenie się materiałów, ich uszkodzenia lub brak odpowiedniej konserwacji mogą doprowadzić do utraty szczelności ogniowej i dymoszczelności.

Skutki zaniedbania konserwacji

Drzwi przeciwpożarowe, które nie są regularnie kontrolowane i konserwowane, mogą nie spełnić swojej funkcji w przypadku pożaru. Skutki mogą być poważne:
- szybsze rozprzestrzenianie się ognia i dymu,
- zagrożenie dla życia osób znajdujących się w budynku,
- uszkodzenie mienia i konstrukcji budowlanych,
- niezgodność z przepisami i normami, co może skutkować odpowiedzialnością prawną zarządcy budynku.

Wymagania prawne i normy

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego oraz rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, drzwi przeciwpożarowe muszą być utrzymywane w należytym stanie technicznym. Przeprowadzanie okresowych przeglądów technicznych oraz dokumentowanie ich wyników jest obowiązkiem zarządcy obiektu.
W praktyce oznacza to konieczność:
- przeprowadzania regularnych inspekcji zgodnie z harmonogramem,
- zapewnienia zgodności z normami PN-EN 16034 oraz PN-EN 1634,
- natychmiastowego usuwania wszelkich usterek zagrażających odporności ogniowej.

Rekomendowane działania

Aby zapewnić skuteczność działania drzwi przeciwpożarowych przez cały okres eksploatacji, należy:
1. Zlecać przeglądy wykwalifikowanym specjalistom, którzy potrafią rozpoznać nieprawidłowości i ocenić poziom zużycia elementów konstrukcyjnych.
2. Prowadzić dokumentację konserwacyjną – umożliwia ona śledzenie historii przeglądów i napraw.
3. Szkolenie użytkowników budynku – informowanie o prawidłowym użytkowaniu drzwi oraz zakazie ich blokowania.
4. Wymieniać drzwi w razie poważnych uszkodzeń lub braku zgodności z aktualnymi normami – bezpieczeństwo ludzi i mienia powinno mieć zawsze pierwszeństwo.

Drzwi przeciwpożarowe są nieodzownym elementem systemu biernej ochrony przeciwpożarowej, jednak ich skuteczność zależy od stanu technicznego i prawidłowej eksploatacji. Regularne przeglądy, właściwa konserwacja oraz natychmiastowe reagowanie na uszkodzenia pozwalają zachować ich funkcjonalność i zwiększyć bezpieczeństwo budynku. Niedopuszczalne jest traktowanie ich jako zwykłych drzwi – stanowią one realną barierę chroniącą życie i zdrowie ludzkie w obliczu pożaru.