Jak szkolić pracowników z zakresu reagowania...

W nowoczesnych biurowcach, w których na co dzień pracują setki osób, umiejętność właściwego reagowania na alarm pożarowy jest kluczowym elementem bezpieczeństwa. Nawet najbardziej zaawansowane systemy przeciwpożarowe nie zastąpią wiedzy i przygotowania pracowników. Właściwe szkolenia pozwalają na szybką i uporządkowaną ewakuację, minimalizując ryzyko chaosu, paniki i obrażeń. Jak zatem prawidłowo przygotować zespół do reagowania w sytuacji zagrożenia pożarem?

Dlaczego szkolenia są tak istotne?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego i ochrony przeciwpożarowej, każdy pracownik powinien być przeszkolony z zasad postępowania w razie pożaru. Jednak najważniejszy powód to ochrona życia i zdrowia ludzi. Nawet w budynkach wyposażonych w nowoczesne systemy wykrywania i sygnalizacji pożaru, brak wiedzy o tym, co zrobić w przypadku alarmu, może prowadzić do strat i niepotrzebnego zagrożenia.

Regularne ćwiczenia pozwalają pracownikom:
- zapoznać się z drogami ewakuacyjnymi i miejscami zbiórki,
- opanować emocje w sytuacji kryzysowej,
- zrozumieć działanie alarmów i instalacji przeciwpożarowych,
- nauczyć się podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy i obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego.

Kluczowe elementy skutecznego szkolenia

1️⃣ Teoria i przepisy
Szkolenie powinno rozpocząć się od omówienia:
- najczęstszych przyczyn pożarów w biurach (np. przeciążone instalacje elektryczne, palenie papierosów, niewłaściwe użytkowanie sprzętu),
- obowiązków pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej,
- znaczenia oznakowania przeciwpożarowego i ewakuacyjnego w budynku,
- podstawowych przepisów wynikających z ustawy o ochronie przeciwpożarowej.

2️⃣ Zapoznanie z budynkiem
Pracownicy powinni dokładnie poznać:
- układ dróg ewakuacyjnych,
- rozmieszczenie podręcznego sprzętu gaśniczego (gaśnice, hydranty),
- lokalizację przycisków ręcznego alarmowania (ROP),
- miejsca zbiórki na zewnątrz budynku.
Warto przedstawić plan ewakuacji w formie wizualnej oraz przeprowadzić spacer po obiekcie, aby upewnić się, że każdy wie, jak najszybciej opuścić swoje miejsce pracy w razie zagrożenia.

3️⃣ Ćwiczenia praktyczne
Teoria powinna być zawsze uzupełniona praktyką:
- próbne alarmy i ewakuacje całego biurowca – przynajmniej raz do roku, najlepiej pod okiem inspektora ochrony przeciwpożarowej lub strażaka,
- demonstracje użycia gaśnicy i hydrantu wewnętrznego,
- symulacje sytuacji kryzysowych, np. zadymienie korytarza czy blokada jednej z dróg ewakuacyjnych.

Ćwiczenia praktyczne uczą działania w realnych warunkach i zmniejszają stres w sytuacji zagrożenia.

Rola koordynatorów i zespołów ewakuacyjnych

W każdym biurowcu powinno wyznaczyć się osoby odpowiedzialne za organizację ewakuacji — tzw. koordynatorów lub liderów pięter. Do ich zadań należy:
- poinformowanie pracowników o alarmie,
- nadzorowanie przebiegu ewakuacji,
- sprawdzenie, czy na danym piętrze nie pozostały osoby wymagające pomocy,
- zgłoszenie sytuacji kierownikowi akcji ratowniczej lub straży pożarnej.

Takie osoby powinny przejść dodatkowe szkolenie, bardziej szczegółowe i obejmujące także współpracę ze służbami ratowniczymi.

Jak często szkolić?

Wymogi prawne nakładają obowiązek przeprowadzania szkoleń z zakresu ochrony przeciwpożarowej podczas wstępnego instruktażu przy zatrudnieniu oraz okresowo — minimum raz na 1–2 lata, w zależności od charakteru budynku i specyfiki pracy. Próbne ewakuacje powinny odbywać się co najmniej raz w roku.

Skuteczne szkolenie pracowników z zakresu reagowania na alarm pożarowy w biurowcu wymaga połączenia wiedzy teoretycznej z praktyką oraz regularnych ćwiczeń. Kluczowe jest również wyznaczenie i przeszkolenie osób odpowiedzialnych za organizację ewakuacji. Tylko dobrze przygotowany zespół jest w stanie zareagować spokojnie i efektywnie, chroniąc zdrowie i życie swoje oraz innych osób w budynku. Inwestycja w rzetelne szkolenia i ćwiczenia to nie tylko spełnienie obowiązków prawnych, ale przede wszystkim budowanie kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy.