Rola kierowników obiektów w ochronie przeciwpożarowej...

Bezpieczeństwo pożarowe w budynkach użytkowych, przemysłowych, handlowych i biurowych to nie tylko kwestia zastosowanych technologii i zgodności z przepisami prawa, ale przede wszystkim skutecznego zarządzania. W tym kontekście szczególna rola przypada kierownikom obiektów, którzy są odpowiedzialni za bieżące funkcjonowanie budynków, ich infrastrukturę oraz bezpieczeństwo użytkowników. Ich kompetencje, świadomość zagrożeń i odpowiedzialność administracyjna mają bezpośredni wpływ na skuteczność systemów ochrony przeciwpożarowej.

1. Zakres odpowiedzialności kierownika obiektu
Kierownik obiektu, zwany też administratorem lub zarządcą technicznym, pełni funkcję łącznika między właścicielem obiektu, użytkownikami a służbami zewnętrznymi, takimi jak straż pożarna, firmy serwisujące systemy przeciwpożarowe czy organy nadzoru budowlanego. Do jego podstawowych obowiązków należy:
- zapewnienie zgodności budynku z przepisami ochrony przeciwpożarowej,
- organizowanie przeglądów i konserwacji urządzeń przeciwpożarowych,
- aktualizacja dokumentacji technicznej związanej z bezpieczeństwem pożarowym,
- opracowanie oraz wdrażanie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego,
- prowadzenie szkoleń i ćwiczeń ewakuacyjnych,
- koordynacja działań w sytuacjach awaryjnych.
Brak realizacji tych obowiązków może skutkować nie tylko konsekwencjami administracyjnymi i finansowymi, ale przede wszystkim zagrożeniem życia i zdrowia ludzi przebywających w obiekcie.

2. Zapewnienie sprawności technicznej systemów przeciwpożarowych
Kierownicy obiektów odpowiadają za nadzór nad stanem technicznym urządzeń przeciwpożarowych, takich jak:
- systemy sygnalizacji pożaru (SSP),
- instalacje tryskaczowe i zraszaczowe,
- klapy przeciwpożarowe,
- drzwi i bramy przeciwpożarowe,
- systemy oddymiania i przewietrzania,
- hydranty wewnętrzne i zewnętrzne,
- gaśnice.
Do ich obowiązków należy zlecanie regularnych przeglądów technicznych zgodnie z obowiązującymi normami oraz zapewnienie ich bieżącej konserwacji przez wykwalifikowane firmy serwisowe. Niedopuszczalne jest dopuszczanie do eksploatacji urządzeń, które nie posiadają aktualnych protokołów z kontroli.

3. Organizacja i aktualizacja dokumentacji przeciwpożarowej
Każdy obiekt powinien posiadać kompletną i aktualną dokumentację związaną z ochroną przeciwpożarową. Należy do niej między innymi:
- Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego – dokument określający m.in. zasady ewakuacji, rozmieszczenie sprzętu gaśniczego, sposoby postępowania w razie pożaru;
- Karty przeglądów i konserwacji urządzeń przeciwpożarowych;
- Protokóły z ćwiczeń ewakuacyjnych;
- Plany ewakuacji z zaznaczoną lokalizacją wyjść ewakuacyjnych, przycisków ROP, gaśnic oraz punktów zbiórki.
- Kierownik obiektu powinien nie tylko przechowywać te dokumenty, ale także dbać o ich aktualność i dostępność dla odpowiednich służb oraz użytkowników obiektu.

4. Szkolenia i świadomość pracowników
Jednym z kluczowych zadań kierownika obiektu jest organizacja regularnych szkoleń z zakresu ochrony przeciwpożarowej dla pracowników i najemców. Szkolenia te powinny obejmować:
- rozpoznawanie sygnałów pożarowych,
- zasady ewakuacji,
- lokalizację sprzętu przeciwpożarowego i umiejętność jego użycia,
- pierwsze czynności podejmowane w razie pożaru (np. uruchomienie ROP, zawiadomienie służb, gaszenie źródła ognia).
Oprócz szkoleń teoretycznych niezbędne są również praktyczne ćwiczenia ewakuacyjne, które pozwalają sprawdzić, jak użytkownicy budynku reagują w sytuacjach zagrożenia i czy znają drogi ewakuacyjne.

5. Współpraca z jednostkami zewnętrznymi
Kierownik obiektu powinien utrzymywać stałą współpracę z Państwową Strażą Pożarną, inspektorami ochrony przeciwpożarowej oraz firmami zajmującymi się obsługą techniczną systemów PPOŻ. Regularne konsultacje pozwalają nie tylko na bieżące rozwiązywanie problemów, ale również dostosowywanie obiektu do zmieniających się przepisów i technologii.
Szczególnie istotna jest współpraca w trakcie odbiorów budowlanych, audytów PPOŻ oraz w sytuacjach wprowadzania zmian funkcjonalnych w obiekcie, które mogą wpływać na bezpieczeństwo (np. zmiana układu pomieszczeń, funkcji stref pożarowych, liczby użytkowników).

6. Reagowanie w sytuacjach zagrożenia
W przypadku wykrycia zagrożenia pożarowego lub wystąpienia realnego pożaru, kierownik obiektu pełni kluczową funkcję w organizacji działań ratowniczych. Powinien:
- przejąć koordynację ewakuacji do czasu przybycia służb ratunkowych,
- zadbać o bezpieczeństwo osób o ograniczonej mobilności,
- odciąć dopływ mediów (prąd, gaz, wentylacja),
- udostępnić straży pożarnej plany techniczne obiektu i dokumentację PPOŻ.
Dobrze przeszkolony kierownik może znacząco przyczynić się do ograniczenia skutków pożaru i ochrony życia ludzkiego.

Rola kierownika obiektu w ochronie przeciwpożarowej jest wielowymiarowa i niezwykle istotna z punktu widzenia prewencji, gotowości operacyjnej oraz reagowania w sytuacjach kryzysowych. To właśnie on stoi na pierwszej linii odpowiedzialności za bezpieczne funkcjonowanie budynku. Jego kompetencje, zaangażowanie i systematyczne działanie przekładają się bezpośrednio na skuteczność systemu ochrony przeciwpożarowej. W dobie coraz bardziej zaawansowanych technologii oraz rosnących wymagań prawnych, rola kierownika obiektu nabiera jeszcze większego znaczenia i powinna być traktowana priorytetowo w każdej organizacji zarządzającej infrastrukturą budowlaną.