Uszkodzenia siłowników w systemach wentylacji...

W nowoczesnych biurowcach systemy wentylacji pożarowej odgrywają kluczową rolę w ochronie życia i zdrowia ludzi w sytuacji pożaru. Ich skuteczność zależy od niezawodności wielu elementów, spośród których szczególne znaczenie mają siłowniki. To one odpowiadają za automatyczne otwieranie i zamykanie klap dymowych oraz przeciwpożarowych, umożliwiając kontrolowane odprowadzanie dymu i gazów pożarowych. Uszkodzenia siłowników stanowią poważne zagrożenie, gdyż uniemożliwiają realizację scenariusza pożarowego, a tym samym obniżają poziom bezpieczeństwa w budynku.

Rola siłowników w instalacjach oddymiania

Siłowniki w systemach wentylacji pożarowej są montowane w klapach dymowych, przeciwpożarowych i odcinających. Ich zadania to:
- otwarcie klap w przypadku wykrycia pożaru,
- zamknięcie klap odcinających w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się dymu,
- zapewnienie szybkiej i precyzyjnej reakcji zgodnie z sygnałem z centrali sterującej lub systemu BMS.

Dzięki nim możliwe jest utrzymanie warunków ewakuacyjnych oraz wspomaganie działań ratowniczo-gaśniczych.

Najczęstsze przyczyny uszkodzeń siłowników

Siłowniki, zarówno elektryczne, jak i pneumatyczne, są narażone na wiele czynników wpływających na ich trwałość. Do najczęstszych przyczyn awarii zalicza się:
- przeciążenia mechaniczne – spowodowane np. zatarciem prowadnic lub oporem klapy,
- korozję – szczególnie w przypadku niewystarczającej ochrony antykorozyjnej,
- zużycie elementów ruchomych – wynikające z wieloletniej eksploatacji,
- uszkodzenia elektryczne – przepięcia, przerwy w obwodzie, spalone uzwojenia,
- nieszczelności w siłownikach pneumatycznych, powodujące spadek ciśnienia,
- niewłaściwą konserwację – brak regularnych przeglądów i smarowania elementów współpracujących.

Wykrywanie uszkodzeń podczas przeglądów technicznych

Podczas okresowych przeglądów systemów wentylacji pożarowej specjaliści stosują różne metody w celu wykrycia uszkodzeń siłowników:
1. Kontrola wizualna – sprawdzanie stanu obudowy, przewodów, mocowań oraz widocznych oznak korozji.
2. Test funkcjonalny – uruchamianie klap w trybie serwisowym i ocena, czy siłownik działa prawidłowo w całym zakresie ruchu.
3. Pomiar czasu reakcji – porównanie szybkości działania siłownika z parametrami podanymi przez producenta.
4. Symulacja warunków awaryjnych – np. odcięcie zasilania w celu sprawdzenia, czy system awaryjny (sprężyna, mechanizm grawitacyjny) działa poprawnie.
5. Badania elektryczne i pneumatyczne – pomiary napięcia, ciągłości przewodów oraz ciśnienia w układach zasilających.

Skutki uszkodzeń siłowników

Niesprawny siłownik może spowodować:
- brak otwarcia klapy dymowej w momencie pożaru,
- zablokowanie klapy w połowie zakresu ruchu,
- opóźnienie w reakcji systemu oddymiania,
- całkowite unieruchomienie klapy odcinającej, co zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się dymu i ognia.

W rezultacie bezpieczeństwo osób przebywających w biurowcu może być poważnie zagrożone.

Zapobieganie awariom siłowników

Aby ograniczyć ryzyko wystąpienia uszkodzeń, konieczne jest:
- przeprowadzanie regularnych przeglądów zgodnie z harmonogramem producenta,
- wykonywanie testów funkcjonalnych w trybie serwisowym,
- stosowanie środków ochrony antykorozyjnej,
- wymiana zużytych elementów eksploatacyjnych,
- utrzymywanie pełnej dokumentacji technicznej i wyników kontroli,
- dobór siłowników wysokiej jakości, certyfikowanych do pracy w systemach bezpieczeństwa.

Siłowniki w systemach wentylacji pożarowej biurowców są elementami o krytycznym znaczeniu dla bezpieczeństwa pożarowego. Ich uszkodzenia mogą doprowadzić do niesprawności całego systemu oddymiania, a tym samym bezpośrednio zagrozić życiu użytkowników budynku. Regularne przeglądy, prawidłowa konserwacja i stosowanie certyfikowanych rozwiązań to podstawowe środki, które pozwalają zapewnić niezawodność tych urządzeń w sytuacji kryzysowej.