Zrozumienie obowiązków wynikających z...

Kluczowym zadaniem każdej osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo w obiektach handlowych jest dogłębne zrozumienie obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów prawa, w szczególności Regulacji w sprawie reformy przepisów (bezpieczeństwo przeciwpożarowe) z 2005 roku, powszechnie znanej jako Fire Safety Order 2005.
Rozporządzenie to zrewidowało i ujednoliciło wcześniejsze regulacje z zakresu ochrony przeciwpożarowej, wprowadzając bardziej przejrzyste i jednoznaczne wymogi. Nałożono w nim na osoby odpowiedzialne – zarządców, właścicieli lub najemców lokali – konkretne obowiązki mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa życia i zdrowia użytkowników obiektu oraz ochrony mienia przed skutkami pożaru. Zrozumienie oraz właściwa interpretacja tych obowiązków stanowi fundament skutecznego zarządzania ryzykiem pożarowym w środowisku handlowym.

Identyfikacja osoby odpowiedzialnej i jej rola

Zgodnie z rozporządzeniem Fire Safety Order 2005, obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego spoczywa na tzw. „osobie odpowiedzialnej” (Responsible Person). Może to być właściciel, zarządca lub inna osoba mająca kontrolę nad obiektem handlowym – na przykład kierownik sklepu. Do jej zadań należy nie tylko wdrożenie odpowiednich środków zapobiegawczych i ochronnych, lecz także zapewnienie, że wszyscy użytkownicy obiektu są odpowiednio poinformowani, przeszkoleni i przygotowani do ewentualnej ewakuacji.

Ocena ryzyka pożarowego – kluczowy element prewencji

Jednym z podstawowych obowiązków osoby odpowiedzialnej jest przeprowadzenie rzetelnej i udokumentowanej oceny ryzyka pożarowego. Proces ten polega na identyfikacji potencjalnych źródeł zapłonu, materiałów łatwopalnych oraz zagrożonych osób – w szczególności klientów, pracowników, osób niepełnosprawnych czy dostawców. Ocena ta powinna być aktualizowana regularnie, zwłaszcza w przypadku zmian w aranżacji przestrzeni sklepowej, rodzaju sprzedawanego asortymentu czy struktury personelu.

Wdrożenie środków zapobiegawczych i ochronnych

Na podstawie wyników oceny ryzyka, osoba odpowiedzialna ma obowiązek wdrożyć odpowiednie środki techniczne i organizacyjne ograniczające prawdopodobieństwo wystąpienia pożaru oraz minimalizujące jego skutki. Do tych działań zalicza się m.in.:
- instalację i konserwację systemów sygnalizacji pożaru oraz urządzeń gaśniczych,
- zapewnienie odpowiedniej liczby i rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego (np. gaśnic i koców gaśniczych),
- utrzymanie drożności dróg ewakuacyjnych i odpowiednie ich oznakowanie,
- wdrożenie procedur ewakuacyjnych oraz ich regularne ćwiczenie,
- zapewnienie oświetlenia awaryjnego i zasilania rezerwowego dla kluczowych systemów.

Szkolenia i przygotowanie personelu

Właściwe przygotowanie pracowników do działań w sytuacjach awaryjnych jest równie istotne, jak same zabezpieczenia techniczne. Każdy członek personelu powinien znać lokalizację wyjść ewakuacyjnych, procedury alarmowe oraz sposób korzystania ze sprzętu przeciwpożarowego. Osoba odpowiedzialna powinna zapewnić regularne szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej oraz prowadzić dokumentację ich realizacji. Zaleca się również wyznaczenie pracowników pełniących funkcję koordynatorów ds. ewakuacji lub tzw. „fire wardens”.

Monitorowanie, dokumentacja i przeglądy

Zgodność z przepisami prawa wymaga nie tylko jednorazowego wdrożenia środków bezpieczeństwa, ale również systematycznego monitorowania ich stanu. Należy prowadzić dokumentację wszystkich czynności związanych z bezpieczeństwem pożarowym, takich jak:
- przeprowadzane oceny ryzyka,
- terminy i wyniki przeglądów technicznych systemów przeciwpożarowych,
- raporty z ćwiczeń ewakuacyjnych,
- listy obecności z odbytych szkoleń.

W przypadku inspekcji ze strony organów nadzoru (np. straży pożarnej), brak takiej dokumentacji może zostać uznany za naruszenie przepisów, nawet jeśli faktycznie działania były podejmowane.

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów

Niedopełnienie obowiązków wynikających z Fire Safety Order 2005 może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. W przypadku stwierdzenia rażących uchybień, organy nadzoru mają prawo nakazać usunięcie nieprawidłowości, nałożyć grzywny, a w skrajnych przypadkach – doprowadzić do zamknięcia obiektu. Ponadto, w razie wystąpienia pożaru, zaniedbania w zakresie bezpieczeństwa mogą być podstawą do odpowiedzialności cywilnej lub karnej. Zarządzanie bezpieczeństwem przeciwpożarowym w obiektach handlowych to nie tylko obowiązek prawny, ale również kwestia odpowiedzialności za życie i zdrowie ludzi oraz ciągłość działania firmy. Zrozumienie przepisów, ich rzetelna realizacja i dokumentowanie to fundament skutecznej ochrony. Właściwe podejście do tego zagadnienia przekłada się nie tylko na bezpieczeństwo, ale także na budowanie zaufania klientów i pracowników wobec firmy.