Bezpieczeństwo pożarowe turbin wiatrowych...
Energia wiatrowa to dynamicznie rozwijający się sektor, który staje się coraz bardziej znaczący, co niesie ze sobą rosnącą potrzebę profesjonalistów w dziedzinie bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Dlaczego to ważne? Ponieważ energia wiatrowa w Europie stała się już drugim największym źródłem energii. Dla ciekawostki: jeden obrót łopaty turbiny wiatrowej Orsted o mocy 8 MW, który trwa zaledwie 6 sekund, może dostarczyć energii do przeciętnego gospodarstwa domowego na 29 godzin. Przyjrzyjmy się zagrożeniom pożarowym związanym z turbinami wiatrowymi i zastanowimy się, jak branża może współpracować, aby je ograniczyć.
Wraz z rosnącym uzależnieniem się od energii odnawialnej, energia wiatrowa staje się coraz ważniejszym elementem miksu energetycznego. Zwiększająca się liczba turbin wiatrowych oznacza, że utrzymanie ich w sprawności i bezpiecznym stanie jest kluczowe. Na całym świecie jest już ponad 340 000 turbin wiatrowych, a wiele z nich nie ma zainstalowanych systemów przeciwpożarowych.
Spodziewane są znacznie wyższe i bardziej wydajne turbiny wiatrowe, o mocy 13–15 MW, które mają pojawić się do połowy następnej dekady. Mniej większych turbin na projekt oznacza, że ich awaria lub pożar może być bardziej kosztowny dla operatorów. Dlatego tak istotne jest, aby zapewnić odpowiednie systemy ochrony przeciwpożarowej, które umożliwią szybką reakcję na ewentualne zagrożenia.
Turbiny wiatrowe potrzebują kompleksowego systemu ochrony przeciwpożarowej, który obejmuje wykrywanie płomieni, ciepła, dymu czy gazów, sygnalizację dla personelu i służb ratunkowych, a także systemy tłumienia lub gaszenia pożaru. Skuteczne rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego są niezbędne dla stabilnego i zrównoważonego rozwoju energii wiatrowej.
Pożary w turbinach wiatrowych prowadzą do poważnych awarii i są niezwykle kosztowne. Poza tym przyciągają niekorzystną uwagę mediów. Według szacunków, na każde 1000 turbin wiatrowych (zarówno na lądzie, jak i na morzu) przypada od 0,3 do 0,5 pożarów rocznie. Co gorsza, pożary w turbinach wiatrowych mogą powodować szkody równe lub przewyższające pierwotne koszty budowy elektrowni wiatrowej, zwłaszcza w przypadku turbin morskich.
Jakie są przyczyny ryzyka?
Ze względu na wzrost liczby incydentów związanych z pożarami, a także rosnące rozmiary i wartość turbin, coraz częściej wprowadza się stałe systemy przeciwpożarowe jako środek ochrony. Chociaż artykuły na temat energii wiatrowej i pożarów pojawiały się sporadycznie, rzadko omawiano w nich kwestie ciągłego monitorowania systemów przeciwpożarowych w celu zapewnienia ich skuteczności oraz minimalizowania ryzyka, co mogłoby zmniejszyć koszty i zwiększyć zyski.
Potencjalne źródła zapłonu są najczęściej zlokalizowane wewnątrz gondoli, gdzie pracują szybko poruszające się mechanizmy, takie jak generatory i skrzynie biegów. Wytwarzają one ciepło, a w połączeniu z obecnością palnych olejów i materiałów stałych w gondoli, ryzyko pożaru jest wysokie. Mimo doskonałych rozwiązań inżynieryjnych i środków bezpieczeństwa, pożar może wybuchnąć i szybko się rozprzestrzenić, prowadząc do całkowitego zniszczenia turbiny. Z badania przeprowadzonego przez SP Safety w Szwedzkim Instytucie Badań Technicznych wynika, że pożary są przyczyną 10–30% wszystkich wypadków skutkujących utratą mocy w elektrowniach wiatrowych.
Pożary w turbinach wiatrowych mają poważne konsekwencje, od przerw w działalności i szkód dla reputacji firmy po poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa. W przypadku pożaru, wiatr może przenosić niebezpieczne szczątki, tworząc ryzyko dla zdrowia i życia ludzi. Turbiny w trakcie montażu, uruchamiania, konserwacji lub naprawy mają długie i pionowe drogi ewakuacyjne, co zwiększa ryzyko dla operatorów. Trzy z sześciu incydentów związane są z obecnością człowieka w gondoli, co podkreśla znaczenie zagrożenia pożarowego. Tragiczne zdarzenie z 2013 roku w Ooltgensplaat w Holandii, gdzie w wyniku pożaru turbiny wiatrowej zginęło czterech inżynierów, ujawnia konieczność przeglądu standardów bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Według Daniela Kopte, eksperta od systemów bezpieczeństwa i certyfikacji energii odnawialnej w DNV GL, około 120 turbin wiatrowych na całym świecie doznaje uszkodzeń spowodowanych pożarami każdego roku, choć nie wszystkie kończą się całkowitym zniszczeniem. W ciągu ostatnich sześciu lat kilka głośnych przypadków pożarów turbin wiatrowych miało miejsce w Wielkiej Brytanii. Jeden z nich, w grudniu 2011 roku, dotyczył 100-metrowej turbiny, która zapaliła się podczas huraganu w Ardrossan w North Ayrshire, prawdopodobnie w wyniku uderzenia pioruna. Turbina spłonęła całkowicie, a odłamki zostały rozrzucone na dużą odległość przez silne wiatry. Biorąc pod uwagę planowane wdrożenie znacznie wyższych i mocniejszych turbin o mocy 13–15 MW do połowy następnej dekady, a także mniejszą liczbę turbin przypadającą na jeden projekt, zapewnienie ich sprawnego i bezpiecznego działania jest kluczowe. Im większe i mniej liczne turbiny, tym większe straty dla operatorów w przypadku pożarów i tym ważniejsza staje się prewencja.
Podsumowując, bezpieczeństwo przeciwpożarowe w turbinach wiatrowych jest kwestią krytyczną, która wymaga stałej uwagi i zaawansowanych środków ochrony. Zwiększenie bezpieczeństwa poprzez wprowadzenie solidnych systemów wykrywania, alarmowania i tłumienia pożarów jest niezbędne w obliczu rosnącej skali i znaczenia energetyki wiatrowej. Wszyscy interesariusze w tej branży – od projektantów i inżynierów po operatorów i inspektorów – muszą współpracować, aby wdrażać i utrzymywać najlepsze praktyki bezpieczeństwa.
Incydenty związane z pożarami turbin wiatrowych pokazują, że konsekwencje mogą być tragiczne. Jednak dzięki właściwym działaniom prewencyjnym i ścisłemu przestrzeganiu procedur bezpieczeństwa, można zminimalizować ryzyko i zapewnić, że energia wiatrowa będzie bezpieczna i niezawodna. Zatem bezpieczeństwo przeciwpożarowe w turbinach wiatrowych to kwestia nie tylko ochrony infrastruktury i inwestycji, ale przede wszystkim ochrony życia i zdrowia ludzi.
