Regularne audyty i przeglądy techniczne...
Systemy przeciwpożarowe odgrywają fundamentalną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa budynków i ich użytkowników. Jednak samo ich zainstalowanie nie gwarantuje pełnej skuteczności w przypadku zagrożenia. Regularne audyty oraz przeglądy techniczne stanowią kluczowy element strategii prewencyjnej, pozwalając na wykrycie i eliminację potencjalnych usterek jeszcze przed wystąpieniem sytuacji awaryjnej. Zaniedbanie tych procedur może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym utraty życia, strat materialnych oraz przerw w działalności przedsiębiorstw.
1. Dlaczego regularne audyty systemów przeciwpożarowych są niezbędne?
Systemy przeciwpożarowe, takie jak instalacje tryskaczowe, systemy sygnalizacji pożaru (SSP), urządzenia do oddymiania czy hydranty wewnętrzne i zewnętrzne, muszą działać w sposób niezawodny w każdej chwili. Ich skuteczność zależy od wielu czynników, w tym od regularnej konserwacji i testowania poszczególnych komponentów.
Korzyści wynikające z regularnych audytów obejmują:
✔ Zapewnienie pełnej funkcjonalności systemu – identyfikacja i eliminacja ewentualnych usterek, które mogłyby uniemożliwić prawidłowe działanie instalacji.
✔ Spełnienie wymagań prawnych i normatywnych – regularne przeglądy są wymagane przepisami, np. zgodnie z normą PN-EN 12845 dotyczącą instalacji tryskaczowych oraz innymi regulacjami krajowymi i międzynarodowymi.
✔ Minimalizacja ryzyka odpowiedzialności prawnej – w przypadku pożaru niesprawny system może skutkować konsekwencjami prawnymi dla właściciela obiektu.
✔ Optymalizacja kosztów eksploatacyjnych – wykrycie drobnych usterek na wczesnym etapie pozwala uniknąć kosztownych napraw lub wymiany całych systemów.
2. Kluczowe elementy przeglądów systemów przeciwpożarowych
Efektywna konserwacja wymaga kompleksowego podejścia obejmującego różne elementy systemów ochrony przeciwpożarowej. Do najważniejszych aspektów audytów należą:
a) Instalacje tryskaczowe i hydrantowe
Kontrola ciśnienia i przepływu wody w systemie.
Sprawdzenie stanu dysz tryskaczowych i ich drożności.
Weryfikacja zaworów kontrolnych i alarmowych.
Testy wydajności pomp pożarowych.
b) Systemy sygnalizacji pożaru (SSP)
Sprawdzenie poprawności działania czujek dymu i ciepła.
Testy alarmów dźwiękowych i świetlnych.
Weryfikacja poprawności przekazywania sygnałów do systemu monitoringu.
Testowanie połączeń z centralą przeciwpożarową.
c) Systemy oddymiania
Kontrola sprawności klap dymowych i wentylatorów oddymiających.
Testy czujników dymu i systemów sterujących.
Ocena poprawności działania zasilania awaryjnego.
d) Gaśnice i urządzenia gaśnicze
Sprawdzenie stanu technicznego i poziomu środka gaśniczego.
Testy mechanizmów uruchamiających.
Ocena lokalizacji gaśnic i ich dostępności.
3. Częstotliwość i odpowiedzialność za przeprowadzanie przeglądów
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przeglądy techniczne systemów przeciwpożarowych powinny być przeprowadzane w określonych odstępach czasu. Przykładowo:
✔ Systemy sygnalizacji pożaru (SSP) – co najmniej raz na rok (zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków).
✔ Instalacje tryskaczowe – przegląd kwartalny i roczny (zgodnie z normą PN-EN 12845).
✔ Systemy oddymiania – przegląd co najmniej raz do roku.
✔ Gaśnice – przegląd minimum raz w roku, a w przypadku intensywnego użytkowania – częściej.
Za realizację tych działań odpowiedzialny jest właściciel lub zarządca obiektu. Należy także współpracować z certyfikowanymi firmami serwisowymi oraz inspektorami ochrony przeciwpożarowej, którzy posiadają odpowiednie uprawnienia do przeprowadzania audytów.
4. Konsekwencje zaniedbania regularnych przeglądów
Brak konserwacji systemów przeciwpożarowych może prowadzić do tragicznych skutków, zarówno pod względem ludzkim, jak i finansowym. Wśród najpoważniejszych konsekwencji można wymienić:
❌ Nieskuteczność systemu w sytuacji zagrożenia – awaria w kluczowym momencie może uniemożliwić ugaszenie pożaru na wczesnym etapie.
❌ Odpowiedzialność prawna i finansowa – w przypadku pożaru, który spowoduje straty, właściciel obiektu może ponieść konsekwencje prawne, w tym wysokie kary finansowe.
❌ Wzrost kosztów ubezpieczenia lub odmowa wypłaty odszkodowania – firmy ubezpieczeniowe wymagają dowodów na regularne przeglądy techniczne, a ich brak może skutkować odmową pokrycia strat.
❌ Długotrwałe przestoje w działalności – niesprawne systemy przeciwpożarowe mogą przyczynić się do poważnych zakłóceń operacyjnych i strat finansowych przedsiębiorstwa.
5. Profilaktyka jako inwestycja w bezpieczeństwo
Regularne audyty i przeglądy techniczne systemów przeciwpożarowych to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów, ale przede wszystkim inwestycja w bezpieczeństwo ludzi i mienia. Skuteczna konserwacja zwiększa szanse na szybkie wykrycie i neutralizację zagrożenia, minimalizując ryzyko poważnych strat. W dobie rosnących wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowego, przedsiębiorstwa i zarządcy budynków powinni traktować te działania jako priorytet, który może uratować życie oraz zapewnić ciągłość działalności.
Inwestowanie w prewencję pożarową to świadoma decyzja, która przynosi korzyści zarówno w krótkiej, jak i długoterminowej perspektywie.