Pasywne i aktywne kurtyny dymowe – zastosowanie...
Współczesne galerie handlowe to złożone obiekty o dużej powierzchni użytkowej, często wielokondygnacyjne, z otwartymi przestrzeniami, takimi jak atria, pasaże czy hale wejściowe. Tego typu architektura stwarza wyzwania w zakresie ochrony przeciwpożarowej, a zwłaszcza w skutecznym odprowadzaniu dymu i toksycznych gazów powstających podczas pożaru. Jednym z kluczowych rozwiązań stosowanych w takich budynkach są kurtyny dymowe – zarówno pasywne, jak i aktywne. Ich rola w strategii oddymiania i wspomagania ewakuacji jest nie do przecenienia.
Rola kurtyn dymowych w ochronie przeciwpożarowej
Kurtyny dymowe pełnią funkcję przegrody ograniczającej rozprzestrzenianie się dymu w budynku. Ich zadaniem jest kierowanie dymu do systemów wentylacji pożarowej oraz wydzielenie tzw. "stref dymowych", co umożliwia stworzenie bezpiecznych warunków ewakuacji oraz poprawia warunki pracy służb ratowniczych. Kurtyny są szczególnie ważne tam, gdzie nie da się zastosować pełnych przegród konstrukcyjnych, np. w przestrzeniach otwartych charakterystycznych dla galerii handlowych.
Podział kurtyn dymowych – pasywne i aktywne
Kurtyny pasywne
Kurtyny pasywne to stałe elementy konstrukcyjne lub tkaniny ognioodporne montowane na stałe, bez możliwości podnoszenia i opuszczania. Ich głównym zadaniem jest wydzielenie stref dymowych w sposób trwały. Są często wykorzystywane w miejscach, gdzie konieczne jest stałe ograniczenie przemieszczania się dymu, a jednocześnie nie występuje potrzeba swobodnego przemieszczania się ludzi lub towarów. Przykłady zastosowania kurtyn pasywnych w galeriach handlowych to:
- wyznaczenie stref przy sufitach atriów,
- separacja przestrzeni technicznych,
- odgrodzenie stref magazynowych i zapleczy sklepów.
Kurtyny aktywne
Kurtyny aktywne to systemy automatyczne, które pozostają ukryte w suficie podwieszanym i uruchamiają się w momencie wykrycia pożaru. W sytuacji alarmowej, na sygnał z systemu sygnalizacji pożarowej (SSP), kurtyna opada i tworzy barierę dla dymu. Tkanina kurtyny wykonana jest zazwyczaj z materiału odpornego na wysokie temperatury i działanie płomieni. W galeriach handlowych kurtyny aktywne stosuje się m.in. do:
- oddzielania ciągów komunikacyjnych od otwartych przestrzeni handlowych,
- osłaniania schodów ruchomych i wind,
- zabezpieczenia wyjść ewakuacyjnych,
- tworzenia korytarzy ewakuacyjnych w przestrzeni otwartej.
Wymagania techniczne i zgodność z przepisami
Kurtyny dymowe, zarówno pasywne, jak i aktywne, muszą być zgodne z obowiązującymi normami i przepisami przeciwpożarowymi, m.in. PN-EN 12101-1 oraz Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ważne jest także zapewnienie odpowiedniej klasy odporności ogniowej oraz przetestowanie skuteczności działania systemu w warunkach rzeczywistych i symulowanych.
Integracja z systemami oddymiania i SSP
Efektywność działania kurtyn dymowych w dużej mierze zależy od ich integracji z pozostałymi elementami systemu bezpieczeństwa pożarowego. W przypadku kurtyn aktywnych, kluczowe znaczenie ma współpraca z systemem sygnalizacji pożarowej oraz z systemem wentylacji oddymiającej. Zintegrowane działanie umożliwia m.in. automatyczne opuszczenie kurtyn, uruchomienie wentylatorów oddymiających oraz stworzenie nadciśnienia w strefach ewakuacyjnych.
Zastosowanie kurtyn w praktyce – galerie handlowe
W galeriach handlowych kurtyny dymowe projektuje się indywidualnie, uwzględniając:
- geometrię budynku (wysokość, powierzchnie otwarte, kształt atriów),
- układ komunikacyjny (klatki schodowe, wyjścia ewakuacyjne),
- wymagania dotyczące ochrony ludzi i mienia,
- estetykę przestrzeni handlowej (zwłaszcza w przypadku kurtyn aktywnych, które są niewidoczne w stanie spoczynku).
Dzięki ich zastosowaniu możliwe jest:
- ograniczenie rozprzestrzeniania się dymu w poziomie i pionie,
- zapewnienie dłuższego czasu bezpiecznej ewakuacji,
- poprawa widoczności na drogach ewakuacyjnych,
- ograniczenie szkód materialnych spowodowanych przez dym i wysoką temperaturę.
Wyzwania i przyszłość technologii kurtyn dymowych
Nowoczesne galerie handlowe coraz częściej wdrażają innowacyjne rozwiązania, które łączą funkcjonalność kurtyn dymowych z wymaganiami estetycznymi i architektonicznymi. Przykładem mogą być kurtyny z przezroczystych materiałów ogniotrwałych czy systemy ze zintegrowanym monitoringiem działania. Coraz częściej wykorzystuje się także inteligentne systemy sterowania, które dostosowują działanie kurtyn do dynamicznie zmieniającej się sytuacji pożarowej. Kurtyny dymowe stanowią nieodzowny element systemu ochrony przeciwpożarowej w galeriach handlowych. Ich prawidłowy dobór, rozmieszczenie oraz integracja z pozostałymi instalacjami pożarowymi mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ludzi i skuteczność działań ratowniczych. Zarówno rozwiązania pasywne, jak i aktywne, odgrywają kluczową rolę w ograniczaniu rozprzestrzeniania się dymu i tworzeniu bezpiecznych warunków ewakuacji w przypadku pożaru. Inwestycja w odpowiednio zaprojektowane kurtyny dymowe to nie tylko spełnienie obowiązujących przepisów, ale przede wszystkim realna ochrona życia i zdrowia użytkowników obiektu.