Sprawdzenie poprawności działania automatyki...
W nowoczesnych biurowcach jednym z kluczowych elementów zapewniających bezpieczeństwo pożarowe jest automatyka systemu oddymiania. Jej zadaniem jest błyskawiczne reagowanie na sygnał alarmowy i uruchomienie odpowiednich urządzeń odpowiedzialnych za odprowadzenie dymu i gorących gazów pożarowych. Aby jednak układ ten działał skutecznie w sytuacji realnego zagrożenia, niezbędne jest regularne sprawdzanie poprawności jego działania.
W tym artykule wyjaśniamy, na czym polega kontrola automatyki systemu oddymiania, dlaczego jest tak ważna i jak wpływa na bezpieczeństwo użytkowników budynków biurowych.
Co to jest automatyka systemu oddymiania?
Automatyka systemu oddymiania to zespół urządzeń sterujących, które odpowiadają za uruchomienie właściwych procedur w przypadku wykrycia pożaru. W skład tego układu wchodzą m.in.:
- centrale oddymiania (lub systemy zintegrowane z BMS),
- przyciski oddymiania ręcznego (ROP),
- moduły wejść/wyjść sterujące z systemem SSP (system sygnalizacji pożaru),
- siłowniki otwierające klapy dymowe,
- czujki dymu i temperatury.
To właśnie te elementy – połączone w jeden scenariusz sterowania – uruchamiają oddymianie, napowietrzanie, zamknięcie klap pożarowych lub innych elementów wentylacji.
Dlaczego sprawdzanie automatyki jest niezbędne?
W sytuacji pożaru każda sekunda ma znaczenie. Opóźnione lub nieprawidłowe zadziałanie systemu może oznaczać:
- brak otwarcia klap oddymiających,
- nieuruchomienie wentylatorów oddymiających,
- nieotwarcie otworów napowietrzających,
- brak reakcji systemu na ręczne wyzwolenie alarmu.
Sprawdzenie poprawności działania automatyki systemu oddymiania eliminuje te ryzyka i gwarantuje, że wszystkie elementy zadziałają zgodnie z przyjętym scenariuszem pożarowym.
Jak wygląda test poprawności działania automatyki?
Sprawdzenie automatyki systemu oddymiania to proces przeprowadzany przez wykwalifikowanych techników, który obejmuje:
1. Test uruchomienia przez SSP
System sygnalizacji pożaru (SSP) ma za zadanie automatycznie uruchomić proces oddymiania po wykryciu dymu. Test polega na symulacji alarmu pożarowego i obserwacji:
- czy centrala oddymiania zareagowała,
- czy uruchomiły się właściwe siłowniki i wentylatory,
- czy klapy oddymiające otworzyły się zgodnie z planem.
2. Test przycisków oddymiania (ROP)
Każdy ręczny przycisk oddymiania powinien umożliwić uruchomienie systemu w sytuacji awaryjnej. Kontrola obejmuje:
- ocenę stanu wizualnego przycisku (brak uszkodzeń),
- test wyzwolenia – czy po jego wciśnięciu system zareagował zgodnie z założeniami,
- czy przywrócenie do stanu spoczynku działa poprawnie.
3. Sprawdzenie komunikacji między podsystemami
W nowoczesnych budynkach automatyka oddymiania jest często zintegrowana z systemem BMS (Building Management System). Testy obejmują weryfikację:
- poprawności przesyłania sygnałów sterujących,
- odpowiedzi systemu nadrzędnego na lokalne zdarzenia pożarowe,
- rejestrowania zdarzeń i raportowania błędów.
W jakich odstępach należy wykonywać testy automatyki?
Zgodnie z polskimi przepisami oraz normami branżowymi (m.in. PN-EN 12101), testy automatyki systemu oddymiania powinny być przeprowadzane co najmniej dwa razy w roku. Jednak w przypadku obiektów o dużej liczbie użytkowników lub rozbudowanej infrastrukturze sterowania zaleca się częstsze kontrole – nawet co kwartał.
Dodatkowo testy powinny być wykonywane:
- po każdej modernizacji lub rozbudowie systemu,
- po przeprowadzeniu napraw lub wymianie komponentów sterowania,
- przed i po inspekcjach Straży Pożarnej.
Korzyści z regularnego sprawdzania automatyki systemu oddymiania
Pewność działania systemu w sytuacji zagrożenia – właściwa automatyka to gwarancja ochrony zdrowia i życia użytkowników.
- Zgodność z przepisami – testy są wymagane przez prawo budowlane oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej.
- Wiarygodność dokumentacji technicznej – potwierdzone testy są dowodem staranności właściciela obiektu.
- Uniknięcie awarii i kosztownych napraw – wczesne wykrycie błędów pozwala zareagować, zanim dojdzie do kryzysu.
- Poprawa współpracy między systemami – testy automatyki wykazują błędy integracji między SSP, BMS i centralą oddymiania.
- Współczesne rozwiązania wspomagające testy automatyki
Na rynku pojawiają się coraz bardziej zaawansowane technologie pozwalające na zdalny nadzór nad automatyką systemu oddymiania. Przykładem mogą być systemy SafetyWay, które umożliwiają:
- stałe monitorowanie stanu komponentów,
- powiadomienia o błędach automatyki w czasie rzeczywistym,
- analizę skuteczności działania po testach,
- zdalne uruchamianie scenariuszy testowych.
Wdrożenie takich rozwiązań pozwala zwiększyć bezpieczeństwo i zoptymalizować koszty serwisu.
Poprawne działanie automatyki systemu oddymiania jest fundamentem skutecznej ochrony przeciwpożarowej w biurowcach. Regularne testy działania SSP oraz przycisków oddymiania pozwalają upewnić się, że system zadziała wtedy, gdy będzie to naprawdę konieczne. To nie tylko obowiązek wynikający z przepisów, ale przede wszystkim realna troska o bezpieczeństwo użytkowników budynku.