Systemy przeciwpożarowe w biurowcach i budynkach użyteczności publicznej

Bezpieczeństwo pożarowe w nowoczesnych obiektach użyteczności publicznej, takich jak galerie handlowe, biurowce czy lotniska, wymaga stosowania zaawansowanych rozwiązań technicznych. Jednym z nich są automatyczne drzwi ewakuacyjne, które nie tylko ułatwiają codzienne funkcjonowanie obiektu, ale odgrywają kluczową rolę w sytuacjach kryzysowych. Ich wdrażanie powinno być przemyślane, zgodne z przepisami i zintegrowane z resztą infrastruktury bezpieczeństwa.

W niniejszym artykule omówimy najważniejsze aspekty, które należy wziąć pod uwagę przy projektowaniu, instalacji i eksploatacji automatycznych drzwi ewakuacyjnych.

Czym są automatyczne drzwi ewakuacyjne?

Automatyczne drzwi ewakuacyjne to systemy otwierające się samoczynnie w przypadku zagrożenia, np. po wykryciu pożaru, awarii technicznej lub uruchomieniu sygnału alarmowego. Mogą działać na zasadzie napędu elektromechanicznego, pneumatycznego lub hydraulicznego, a w razie potrzeby umożliwiają również ręczne otwarcie dzięki mechanizmom przeciwpanikowym.

Kluczowe aspekty wdrażania automatycznych drzwi ewakuacyjnych

1. Zgodność z przepisami prawa i normami technicznymi
Pierwszym krokiem przy wdrażaniu drzwi ewakuacyjnych jest zapewnienie zgodności z aktualnymi przepisami. W Polsce obowiązują m.in.:
- Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (WT),
- Normy PN-EN 1125, PN-EN 179 oraz PN-EN 13637, które określają wymagania wobec urządzeń wyjścia awaryjnego i systemów kontroli dostępu.

Zgodnie z przepisami:
- drzwi ewakuacyjne muszą otwierać się w kierunku ewakuacji,
- muszą być łatwe do otwarcia bez użycia siły i kluczy,
- nie mogą być trwale zablokowane,
- ich działanie musi być niezawodne również przy braku zasilania głównego (np. dzięki UPS lub awaryjnym mechanizmom mechanicznym).

2. Integracja z systemami bezpieczeństwa pożarowego
Wdrażając automatyczne drzwi ewakuacyjne, należy je zintegrować z istniejącymi systemami:
- SSP (System Sygnalizacji Pożaru) – drzwi powinny otwierać się automatycznie po wykryciu pożaru.
- DSO (Dźwiękowy System Ostrzegawczy) – zsynchronizowane komunikaty wspierają bezpieczną ewakuację.
- Systemy kontroli dostępu i monitoringu – drzwi muszą umożliwiać ewakuację bez kompromitowania bezpieczeństwa obiektu.

Dzięki tej integracji możliwe jest centralne zarządzanie ewakuacją, w tym dynamiczne otwieranie lub blokowanie konkretnych stref w zależności od lokalizacji zagrożenia.

3. Dobór odpowiedniego typu drzwi do funkcji przestrzeni
Wybór odpowiedniego rodzaju automatycznych drzwi ewakuacyjnych zależy od:
- rodzaju obiektu (galeria, szkoła, lotnisko, szpital),
- ruchu pieszych i jego natężenia,
- funkcji strefy (np. główne wejścia, wyjścia techniczne, strefy dostaw).

Najczęściej stosowane typy to:
- drzwi rozsuwane z funkcją ewakuacyjną (automatycznie przesuwane, z możliwością awaryjnego wypchnięcia skrzydeł),
- drzwi rozwierane z napędem automatycznym i funkcją „fail-safe” (otwarcie w przypadku awarii zasilania),
- drzwi obrotowe z funkcją rozkładania skrzydeł na wypadek ewakuacji.

4. Bezpieczeństwo użytkowania na co dzień
Choć drzwi ewakuacyjne są projektowane z myślą o sytuacjach awaryjnych, muszą również być bezpieczne i wygodne w codziennej eksploatacji. W tym celu stosuje się:
- czujniki obecności zapobiegające zatrzaśnięciu się drzwi podczas przejścia,
- systemy wykrywania przeszkód, które zatrzymują ruch skrzydeł,
- dodatkowe przyciski awaryjne, pozwalające ręcznie wymusić otwarcie.

W przypadku drzwi z funkcją kontroli dostępu (np. w strefach personelu) ważne jest zastosowanie mechanizmów odblokowujących je w razie alarmu, niezależnie od autoryzacji.

5. Konserwacja i serwisowanie
Po wdrożeniu automatycznych drzwi ewakuacyjnych niezbędne jest ich regularne serwisowanie i testowanie. Zalecane działania obejmują:
- comiesięczne testy awaryjnego otwierania,
- kontrolę poprawnego działania siłowników, zasilania awaryjnego i czujników,
- przeglądy okresowe wykonywane przez uprawnione serwisy,
- weryfikację synchronizacji z systemem SSP i DSO.

Prawidłowe utrzymanie drzwi zwiększa szanse na ich niezawodne działanie w sytuacji realnego zagrożenia.

6. Widoczność i oznakowanie
Dobrze oznakowane drzwi ewakuacyjne to podstawa skutecznej ewakuacji. Powinny one posiadać:
- czytelne, fotoluminescencyjne znaki ewakuacyjne zgodne z normą PN-EN ISO 7010,
- oświetlenie awaryjne zapewniające widoczność w razie braku zasilania,
- system dynamicznego oznakowania dróg ewakuacyjnych (np. wskaźniki kierunkowe LED), który dostosowuje trasę do sytuacji zagrożenia.

Wdrażanie automatycznych drzwi ewakuacyjnych to proces, który wymaga nie tylko inwestycji technologicznej, ale także dogłębnej znajomości przepisów, funkcjonalności systemów przeciwpożarowych oraz specyfiki danego obiektu. Odpowiedni dobór urządzeń, integracja z innymi systemami bezpieczeństwa oraz regularna konserwacja to podstawy skutecznego i niezawodnego działania tych systemów.
Dobrze zaprojektowane i wdrożone drzwi automatyczne nie tylko spełniają obowiązujące normy, ale przede wszystkim ratują życie – umożliwiając szybką, bezpieczną i kontrolowaną ewakuację nawet w warunkach paniki i ograniczonej widoczności.